„In opdracht van hunne majesteiten de koning en koningin heeft de grootmeester de eer mevrouw R. Molenaar uit te nodigen voor het nieuwjaarsontvangst.”
Ik kon mijn ogen niet geloven. Stond dat er echt? Ik las de tekst meerdere malen en bekeek de kaart van alle kanten. In eerste instantie hield ik het nog stil, deze uitnodiging vanuit het Koninklijk Paleis. Toen mijn koningsgezinde vader het hoorde, kon hij zijn geluk niet op en bij elk telefoongesprek sprak hij erover.
De tekst gaat onder de afbeelding verder.
Later hoorde ik wie me had voorgedragen voor de gastenlijst en was ik opnieuw stil dat me dit mooie cadeau werd gegund. Een longontsteking gooide bijna roet in het eten, maar uiteindelijk was het op 13 januari zover. Ik stond oog in oog met hunne majesteiten en schudde hen de hand. Wederkerig ontving ik de beste wensen voor 2025 en wensten de koning en de koningin me een gezegend nieuw jaar toe. Wat een bijzonder moment!
Daarna verbleef ik in een grote zaal, waar prinses Beatrix aan een tafeltje gesprekken voerde met mensen. Ook liepen er andere hoogwaardigheidsbekleders rond, van wie ik er enkelen sprak.
Het belangrijkste moment van de nieuwjaarsontvangst was de speech van de koning. Hij benoemde de onrust in de wereld en veel van wat er in Nederland gaande is. Evenals in zijn kersttoespraak viel daarbij het woord verbinding. Hij bedankte iedereen in de zaal die zich inzet voor de maatschappij en benadrukte dat juist in deze tijd het meer dan ooit belangrijk is de ander te zien en te horen.
Dat de koning zoveel nadruk legt op het zien en horen van de ander en het in verbinding blijven met elkaar is natuurlijk geen toeval. In een tijd waarin globaal de onrust toeneemt en NAVO-topman Rutte zelfs over oorlogsdreiging spreekt, is de oproep van de koning extra urgent. Het nieuws is emotioneel soms bijna niet bij te houden. Hoopvol kijken we uit naar de eerste vruchten van de vredesonderhandelingen in Gaza, maar tegelijkertijd beseffen we dat het einde van de oorlog in Oekraïne nog lang niet in zicht is. Gaat de tweede ambtstermijn van Trump daar wellicht verandering in brengen?
Ook met het oog op Nederland is de oproep tot verbinding op z’n plaats. In 2024 is er het nodige gebeurd en veel groepen mensen voelen zich onbegrepen of ongehoord. Er is angst in de samenleving. Een gezond basisvertrouwen in de toekomst is allang geen vanzelfsprekendheid meer. Mensen draaien hun rug naar elkaar toe, in plaats van hun gezicht.
Dat laatste is juist zo belangrijk. Dat verwoordde de koning ook mooi in zijn kersttoespraak: „Zodra we elkaars pijn en elkaars verlangen zien, ontstaat ruimte voor begrip. En begrip zorgt voor verbinding. Laten we bij alle verschillen van mening ook op zoek gaan naar het menselijke dat ons samenbrengt.”
Het menselijke lijkt vaak zoek te zijn omdat het hoorbaar maken van onze mening vooropstaat. Hard schreeuwen en bewust luisteren kunnen we niet tegelijkertijd. Als we druk zijn met ons eigen gelijk is er geen ruimte om de ander te zien en het goede in de ander, die misschien mijlenver bij ons vandaan staat, te ontdekken. Wanneer we elkaar niet meer zien, zijn we geneigd de ander te vergeten, voorbij te zien aan elkaars behoeften. Wanneer we elkaar zien, leven we mee met de ander en kunnen we elkaars wonden aanraken, elkaar steunen.
De rol van de koning in tijden van onrust is er een van verbinding. Hij brengt mensen en groepen samen en steunt het werk van organisaties die een samenbindende rol in onze samenleving hebben. Hij is onpartijdig en draagt zo bij aan de stabiliteit in de samenleving en aan de continuïteit en stabiliteit van het land.
Maar laat die bijzondere taak van de koning niet beperkt blijven tot binnen de paleismuren. Laten we er in 2025 allemaal naar streven koninklijk met elkaar om te gaan. Om verbinding te zoeken met mensen die misschien niet direct in ons straatje passen maar wel in ons straatje wonen. Bewandel de koninklijke weg en maak eens een praatje.
De koning riep ons op eerste kerstdag hiertoe ook op: „Importeer de verbittering en de haat niet in onze straten. Wees weerbaar tegen alles wat ons uit elkaar drijft.” Dat is een grote opdracht maar niet een die onze macht te boven gaat. Ik wens u een gezegend nieuw jaar toe, waarin u uw omgeving een koninklijke schittering schenkt.
Deze column verscheen in het RD op 21 januari 2025.