‘Ouderdomsvoorzieningen zijn een westerse luxe. Ben je oud in Afrika, dan zit er vaak weinig anders op dan maar gewoon je land te blijven bewerken. Totdat je erbij neervalt.’ Dick Wittenberg is betrokken bij stichting Oud in Afrika, een particulier initiatief dat vanaf 2001 ouderen in Afrikaanse landen ondersteunt. Onlangs nam Woord en Daad de activiteiten van stichting Oud in Afrika over.
Wittenberg schreef als journalist veel over het Afrikaanse continent. Hij verbleef er vaak voor langere periodes, waardoor hij het leven in afgelegen dorpen van binnenuit leerde kennen. ‘Het traditionele vangnet voor ouderen begint scheuren te vertonen,’ merkt Wittenberg op. ‘Ouderen kunnen steeds minder terugvallen op familie, onder andere door de verliezen die geleden zijn vanwege hiv/aids. Vaak is er nog wel iemand die een ouder familielid in huis kan nemen, maar de gezinnen zijn groot en mensen kunnen amper aan de kost komen. Ouderen vinden het in zo’n situatie moeilijk dat zij niets kunnen bijdragen.’
Oud in Afrika werd in 2001 opgericht door Marjo van Stokkom-Lozie. De stichting heeft als doel ouderen zo lang mogelijk zelfstandig en waardig te laten functioneren. Ze voorziet ouderen in Ethiopië van een klein pensioen, dat zij naar eigen inzicht kunnen besteden. De stichting werkt via partners, vooral nonnen, die de situatie ter plekke goed kennen. In 2023 zijn ruim 2.200 mensen van ondersteuning voorzien.
Waardigheid terugkrijgen
Wittenberg raakte enkele jaren geleden betrokken bij de stichting. Tijdens enkele reizen voor de stichting schreef Wittenberg over ontmoetingen met oudere mensen. Welke ontmoeting hem bijbleef? ‘Ik was erg onder de indruk van een Ethiopische dame,’ vertelt hij. ‘Ze wist niet precies hoe oud ze was, maar ik schatte haar op minstens 90 jaar. Ze kon heel gedetailleerd vertellen over momenten in de Ethiopische geschiedenis. Maar in het huis waar ze woonde voelde ze zich ongewenst. Het kleine pensioen gaf haar iets van haar waardigheid terug. Zo kon ze bijdragen aan het gezinsinkomen.’
Onbereikte groepen mensen
Sinds enkele jaren zocht het bestuur van Oud in Afrika naar een manier om de activiteiten van de stichting over te dragen. ‘Met beperkte middelen konden wij ook maar heel beperkt iets voor de ouderen betekenen. We zagen dat de behoefte in het gebied veel groter was. Woord en Daad betrekt actief groepen mensen die niet door andere organisaties bereikt worden. Ook ouderen zijn een groep die vaak over het hoofd wordt gezien.’ Eind 2023 tekenden Oud in Afrika, betrokken donor KWO-Brabant en Woord en Daad daarom een samenwerkingsovereenkomst. Wittenberg: ‘Ik ben heel dankbaar dat Woord en Daad de activiteiten overneemt en ook ideeën heeft bij uitbreiding. Zo kunnen we nog meer voor ouderen in Ethiopië betekenen.’
